Gwiazdy nowe powtórne i karłowate
1 Maj 2005r. w
Gwiazdy Zmienne i Niestacjonarne napisał/a
Marcin Szulc
U gwiazd nowych i supernowych obserwowane są tylko jednorazowe wybuchy. Znane są jednak gwiazdy, u których wybuchy zdarzają się częściej niż jeden raz. Tego rodzaju gwiazdy noszą nazwę nowych powtórnych.
U gwiazd nowych i supernowych obserwowane są tylko jednorazowe wybuchy. Znane są jednak gwiazdy, u których wybuchy zdarzają się częściej niż jeden raz. Tego rodzaju gwiazdy noszą nazwę nowych powtórnych. Po raz pierwszy zaobserwowano powtórny wybuch u gwiazdy T Pyxidis, która zajaśniała po raz pierwszy w roku 1890, a następnie wybuchła w roku 1902, 1920 i 1944. Podobnie gwiazda RS Ophiuchi, nowa z roku 1898, ponownie przeszła przez stadium nowej w roku 1933. Astronomowie radzieccy B. W. Kukarkin i P. P. Parenago wypowiedzieli pogląd, że zjawisko wybuchów gwiazd nowych ma zasadniczo charakter cykliczny, przy czym odstęp czasu między kolejnymi wybuchami jest tym większy, im większa jest amplituda zmian blasku. Przewidzieli oni, że gwiazda T Coronae Borealis która zajaśniała jako nowa w roku 1866 o amplitudzie 7m, powinna wybuchnąć ponownie po upływie 60 - 100 lat. Istotnie, w roku 1946 zaobserwowano ja znów jako gwiazdę nową. Znamy takich gwiazd powtórnych niewiele, jednak nie ma dostatecznie przekonywujących argumentów, ze cykliczność zaobserwowana u gwiazd nowych powtórnych odnosi się do wszystkich typowych gwiazd nowych.
Do karłowatych gwiazd wybuchowych zbliżonych swym charakterem do gwiazd nowych, mogą być zaliczone gorące gwiazdy podkarły, należące do grup gwiazd zmiennych typu SS Cygni i U Geminorium. Są to gwiazdy, u których blask nagle zwiększa się o 2 - 4m, a potem po kilku dniach wraca do normalnego minimalnego poziomu. U gwiazdy SS Cygni wybuchy następują w odstępach czasu od 20 do 110 dni, przy czym amplitudy zmian blasku są niejednakowe. W widmach występują jasne, bardzo szerokie linie emisyjne wodoru.
Nie znamy jeszcze teorii, która wyjaśniałaby zaobserwowane zjawiska zmienności tych gwiazd. Wydaje się, ze nie odrzucają one powłok, promień ich pozostaje niezmienny, a tylko w sposób wybuchowy wzrasta ich temperatura. Gwiazda SS Cygni okazała się gwiazdą podwójną spektralnie, inne gwiazdy tego typu są też przypuszczalnie gwiazdami podwójnymi. Jak charakter podwójny gwiazdy wpływa na przebieg obserwowanych zjawisk, tego jeszcze nie wiemy.
Referencje:
Eugeniusz Rybka: "Astronomia Ogólna" wyd. VI
Odpowiedz na pytanie zadane w sondzie.
Zjawiska oraz wydarzenia w nadchodzącym miesiącu.
Twoje Imię
29.03.2024, 14:51