Wielkości bolometryczne gwiazd
5 Maj 2005r. w
Fotometria Gwiazd napisał/a
Marcin Szulc
Wielkości gwiazdowe nie są miarą całkowitej energii promieniowania wysyłanej przez gwiazdę. Taką miarą byłaby wielkość gwiazdowa, gdyby dało się ja zmierzyć za pomocą odbiornika, który byłby jednakowo czuły na energię promieniowania o dowolnej długości fali światła. Odbiorniki takie są na ogół nieznane. Najbardziej do nich zbliżone są ogniwa termoelektryczne. Wielkości gwiazdowe uzyskane za ich pomocą otrzymały nazwę wielkości radiometrycznych. Dało się jednak wyznaczyć je w poprzednim stuleciu zaledwie dla paruset bardzo jasnych gwiazd.
Wielkości gwiazdowe nie są miarą całkowitej energii promieniowania wysyłanej przez gwiazdę. Taką miarą byłaby wielkość gwiazdowa, gdyby dało się ja zmierzyć za pomocą odbiornika, który byłby jednakowo czuły na energię promieniowania o dowolnej długości fali światła. Odbiorniki takie są na ogół nieznane. Najbardziej do nich zbliżone są ogniwa termoelektryczne. Wielkości gwiazdowe uzyskane za ich pomocą otrzymały nazwę
wielkości radiometrycznych. Dało się jednak wyznaczyć je w poprzednim stuleciu zaledwie dla paruset bardzo jasnych gwiazd.
Całkowitą energię wysyłaną przez gwiazdy we wszystkich długościach fali światła charakteryzuje tzw.
wielkość bolometryczna, której nie wyznaczamy bezpośrednia z obserwacji, lecz obliczamy z wielkości fotometrycznych na podstawie znanej temperatury gwiazdy przy założeniu, że gwiazda promieniuje jako ciało doskonale czarne. Wielkości radiometryczne wyznaczane za pomocą ogniw termoelektrycznych są najbardziej zbliżone do wielkości bolometrycznych i mogłyby być na nie przeliczane, gdyby były znane dokładnie selektywne pochłanianie w atmosferze ziemskiej i w aparaturze. Na ogół wielkości bolometryczne są obliczane przez dodanie do wielkości wizualnej (np. wielkości
V w układzie fotoelektrycznym
U,
B,
V) tak zwanej bolometrycznej poprawki (
BC) zgodnie ze wzorem
mbol = mwiz + BC
Umówiono się, że poprawka BC jest równa zeru dla gwiazd o temperaturze efektywnej 6800 K. Wybrano taką temperaturę, bo promieniowanie ciała doskonale czarnego o tej temperaturze najsilniej oddziałuje na oko. Przy tego rodzaju wyborze punktu zerowego poprawka BC jest zawsze dodatnia zarówno dla gwiazd chłodniejszych, jak i gorętszych od Słońca. Obliczamy ją teoretycznie stosując prawo Plancka.
Referencje:
Eugeniusz Rybka: "Astronomia Ogólna" wyd. VI
Twoje Imię
28.03.2024, 16:37