Gwiazdy zmienne półregularne i nieregularne
1 Maj 2005r. w
Gwiazdy Zmienne i Niestacjonarne napisał/a
Marcin Szulc
Oprócz cefeid i gwiazd typu RR Lyrae, zmieniających blask ściśle regularnie, i gwiazd zmiennych długookresowych, zmieniających blask mniej regularnie, znane są gwiazdy zmienne noszące nazwy półregularnych i nieregularnych.
Oprócz cefeid i gwiazd typu RR Lyrae, zmieniających blask ściśle regularnie, i gwiazd zmiennych długookresowych, zmieniających blask mniej regularnie, znane są gwiazdy zmienne noszące nazwy półregularnych i nieregularnych. Takimi półregularnymi gwiazdami zmiennymi są gwiazdy typu RV Tauri. Są to gwiazdy klasy G - K, zaliczane również do gwiazd pulsujących. W gwieĄdzie RV Tauri, mającej okres zmienności 79 dni, obserwujemy podczas jednego cyklu dwa maksima blasku o prawie jednakowym natężeniu i dwa znacznie różniące się od siebie minima blasku. Widmo ulega zmianie od G4 do K5. Na te zmiany nakłada się zmienność blasku w okresie około 1300 dni i amplitudzie około 2m.
Gwiazdy typu RV Tauri znamy przeszło 100. Krzywe poszczególnych zmiennych różnią się swym charakterem, choć ogólną właściwością pozostaje występowanie kolejno głębokich i płytkich minimów blasku. Gwiazdy typu RV Tauri stanowią ogniwa pośrednie między cefeidami a gwiazdami zmiennymi długookresowymi. Ich widmo jest jednak bardzo złożone. Podobnie jak i u gwiazd zmiennych długookresowych obserwujemy w widmie emisyjne linie wodorowe, osiągające maksimum natężenia w pobliżu maksimum blasku, w pobliżu zaś głębokiego minimum dostrzegane są często w widmie tych gwiazd pasma tlenku tytanu (TiO). Oprócz jednak tych analogii z widmami gwiazd zmiennych długookresowych, w widmach gwiazd typu RV Tauri występują liczne, niedostatecznie jeszcze wyjaśnione osobliwości, polegające na tym, że niektóre właściwości wczesnych typów spektralnych, jak i obecność linii emisyjnych, występują jednocześnie z właściwościami charakterystycznymi dla póĄniejszych typów spektralnych, jak pasma TiO, CN i inne. Zarówno jasne linie, jak i intensywne pasma molekularne, nie odpowiadają tym klasom spektralnym (F2 - K3), jakie wynikają z natężeń względnych linii absorpcyjnych metali występujących w widmach gwiazd typu RV Tauri. Wydaje się, że w atmosferach tych gwiazd mogą jednocześnie występować dwie warstwy pochłaniające, poruszające się z różnymi prędkościami.
Półregularny charakter maja zmiany blasku niektórych gwiazd czerwonych, jak np. μ Cephei, u której zmiany blasku można wytłumaczyć nakładaniem się wahań o okresie kilkuset dni i amplitudzie 0m,5 na wahania o okresie około 100 dni i amplitudzie 0m,1. U wielu gwiazd zmiennych czerwonych trudno jest wykryć charakter półregularny zmian. Zaliczamy je wtedy do gwiazd nieregularnie zmiennych. Wyraźniej granicy wszakże między gwiazdami zmiennymi półregularnymi i nieregularnymi nie ma. Na przykład gwiazdy α Orionis (Betelgeuze) i α Herculis można w zasadzie uważać za gwiazdy nieregularnie zmienne, choć były próby wykrycia u nich nakładających się okresów zmienności.
Referencje:
Eugeniusz Rybka: "Astronomia Ogólna" wyd. VI
Odpowiedz na pytanie zadane w sondzie.
Zjawiska oraz wydarzenia w nadchodzącym miesiącu.
Twoje Imię
7.07.2022, 12:25