Kosmiczne Zoo Wielkiego Obłoku Magellana
11 Lip 2010r. w
Astronomia napisał/a
Joanna Białek
Bliskość Wielkiego Obłoku Magellana to dla naukowców bardzo ważny cel, ponieważ może być bardziej szczegółowo badany niż inne odległe systemy.
Astronomowie często zwracali swe teleskopy w kierunku Wielkiego Obłoku Magellana (ang. Large Magellanic Cloud - LMC), jednej z najbliższych galaktyk naszej Drogi Mlecznej, w swojej wyprawie do zrozumienia Wszechświata. Na tym wyjątkowym nowym zdjęciu wykonanym przy użyciu Kamery Szerokopolowej (ang. Wide Field Imager, WFI) w Obserwatorium La Silla w Chile, niebieska menażeria różnych obiektów i fenomenów jest widoczna w części LMC, począwszy od wielkich gromad kulistych gwiazd do pozostałości po wybuchach supernovych. Te fascynujące obserwacje dostarczają danych do szerokiej różnorodności projektów badawczych rozwikłujących zagadkę życia i śmierci gwiazd oraz ewolucji galaktyk.
Szczegółowy widok części Wielkiego Obłoku Magellana.
Wielki Obłok Magellana jest położony zaledwie 160 000 lat świetlnych od naszej Drogi Mlecznej - to bardzo blisko w skali kosmicznej. Bliskość czyni tę galaktykę bardzo ważnym celem, ponieważ można ją badać znacznie dokładniej w porównaniu z innymi bardziej odległymi systemami. LMC znajduje się w konstelacji Złotej Ryby głęboko na niebie południowym, bardzo dobrze umiejscowiony dla obserwacji ESO w Chile. Jest jedną z galaktyk tworzących Grupę Lokalną otaczającą Drogę Mleczną. Chociaż niewyobrażalnie wielka na ludzką skalę LMC jest dziesięciokrotnie mniejsza w masie od naszej Galaktyki oraz rozciąga się na szerokość 14 000 lat świetlnych w porównaniu do 100 000 lat świetlnych Drogi Mlecznej. Astronomowie określają ją mianem nieregularnej galaktyki karłowatej. Jej nieregularność w połączeniu z widocznym centralnym pasem gwiazd, sugeruje astronomom, że pływowe interakcje z Drogą Mleczną oraz bliską galaktyką Grupy Lokalnej, Małym Obłokiem Magellana, mogły zaburzyć jego kształt z klasycznego pasa spiralnego do dzisiejszego bardziej chaotycznego.
Ten obraz jest mozaiką czterech obrazów z WFI na 2,2 m teleskopie MPG/ESO w Obserwatorium La Silla w Chile. Obraz przedstawia region nieba czterokrotnie większy od Księżyca w pełni. Wielkie pole widoczności kamery umożliwia zobaczenie szerokiego zakresu obiektów w pojedynczym zdjęciu LMC, chociaż tylko mała część całej galaktyki mogła zostać zawarta. Tuziny gromad młodych gwiazd są widoczne, jak również ślady obłoków świecącego gazu. Olbrzymia liczba bladych gwiazd wypełniająca obraz od brzegu do brzegu, a w tle więcej galaktyk widocznych poza LMC.
Gromady kuliste to kolekcje od setek tysięcy do milionów gwiazd związanych przez grawitację w surowy sferyczny kształt o szerokości kilku lat świetlnych. Wiele gromad orbituje wokół Drogi Mlecznej. Są bardzo stare, mają często ponad 10 miliardów lat, i są złożone w większości ze starych czerwonych gwiazd. LMC również zawiera gromady kuliste, a jedna jest widoczna jako rozmyta biała owalna gromada gwiazd w górnej prawej części zdjęcia (NGC 1978 - niezwykła masywna gromada). W przeciwieństwie do innych gromad kulistych, wiek NGC 1978 jest określany na 3,5 miliarda lat. Obecność takiego obiektu w LMC sprawia, że astronomowie uważają, że ma dłuższą i starszą historię jako aktywna formacja gwiazd od historii naszej Drogi Mlecznej.
Będąc bardzo żywiołowym regionem narodzin gwiazd LMC doświadczył również wielu spektakularnych śmierci gwiazd w postaci niezwykłych wybuchów supernowych. W górnym prawym rogu obrazu widoczne są pozostałości po takiej supernowej, dziwny potargany obłok zwany DEM L 190, określany również jako N49. Ta olbrzymia chmura świecącego gazu jest pozostałością po najjaśniejszej supernowej w LMC i zajmuje 30 lat świetlnych. W centrum gdzie wypaliła się gwiazda, teraz znajduje się magnetar, gwiazda neutronowa o bardzo silnym polu magnetycznym. W 1979 r. satelita orbitujący wokół Ziemi wykrył silny wybuch promieni gamma z tego obiektu, przykuwający uwagę niezwykłymi właściwościami nowej klasy gwiazd egzotycznych powstałych w wybuchu supernowych.
Ta część LMC jest "napakowana" gromadami gwiazd oraz innymi obiektami, na których obserwację astronomowie są w stanie poświęcić całą swoją karierę. Przy takiej aktywności LMC nie trudno zgadnąć, dlaczego astronomowie są tak zapaleni w badaniu niezwykłych stworzeń w kosmicznym zoo.
Twoje Imię
20.03.2023, 14:01