Zastrzyk pierwiastków ciężkich
27 Lis 2011r. w Astronomia napisał/a Aleksandra DomkeNaukowcy od lat głowią się nad przyczyną zaskakująco wysokiej zawartości pierwiastków ciężkich w niektórych gwiazdach wczesnego Wszechświata.
Naukowcy od lat głowią się nad przyczyną zaskakująco wysokiej zawartości pierwiastków ciężkich w niektórych gwiazdach wczesnego Wszechświata. Jedna z hipotez postuluje, iż pierwiastki ciężkie wchłonięte przez sędziwe gwiazdy pochodzą z wybuchów pobliskich supernowych.
Uformowane we wczesnym Wszechświecie gwiazdy, szczególnie bogate w pierwiastki takie jak złoto, platynę i uran, nadal pozostają zagadką. Zwykle pierwiastki ciężkie pojawiają się w jądrach gwiazd młodszych generacji. Na zewnętrznych obszarach dysku Drogi Mlecznej 1-2% ciał niebieskich posiada niespotykanie wysoką zawartość tych pierwiastków w porównaniu z ilością żelaza, tlenu i węgla.
"To bardzo stare gwiazdy, liczące sobie średnio około 13,2 miliardów lat, czyli mniej więcej tyle samo co sam Wszechświat" - mówi Terese Hansen z University of Copenhagen. Ponadto, ich masa równa się 0,8 masy Słońca. Mimo swoich niewielkich rozmiarów żyją długo, u schyłku życia przekształcając się w czerwone olbrzymy, a z czasem w białe karły.
Zdjęcie pochodzi z Bardzo Dużego Teleskopu (ang. Very Large Telescope - VLT) i przedstawia halo starych gwiazd otaczające galaktykę Sombrero. Uchwycone gwiazdy prawdopodobnie są ubogie w metale ciężkie, takie jak złoto, platyna i uran. Obecność zaskakująco ciężkich gwiazd w halo Drogi Mlecznej można tłumaczyć zastrzykiem metali ciężkich wyzwolonych podczas eksplozji supernowych.
Koledzy po fachu Pani Hansen niejednokrotnie przyglądali się podobnym gwiazdom wykorzystując do tego teleskopy Europejskiego Obserwatorium Południowego (European Southern Observatory - ESO) w Chile. Przez kolejne cztery lata obserwowali 17 innych gwiazd na północnym niebie przy pomocy teleskopu Nordic Optical Telescope na wyspie La Palma. Zauważono, że trzy nich poruszają się po regularnych orbitach i wchodzą w skład układów podwójnych.
Jedna z teorii dotyczących wzbogaconych gwiazd w układach podwójnych zrodziła się w wyniku obserwacji wybuchu jednego z takich systemów, kiedy to jedna z gwiazd wchłonęła warstwy pierwiastków ciężkich drugiej. Jednakże w przykładach przebadanych przez astronomów, obie gwiazdy są nadal obecne, zatem wzbogacenie w pierwiastki nastąpiło w wyniku innych procesów.
W układzie podwójnym badanym przez naukowców nie ma dowodów na to, aby wcześniej nastąpił w pobliżu wybuch supernowej. W skład układu podwójnego wchodzą prawdopodobnie gwiazdy ciągu głównego o wadze około 0,6 masy Słońca. Sugeruje to, że wzbogacenie w pierwiastki ciężkie musiało nastąpić przed uformowaniem się gwiazd, podczas ich formowania się z nasyconej metalami ciężkimi chmury gazu.
Badanie potwierdza również kolejną hipotezę, która zakłada że masy wystrzelone podczas wybuchu pobliskich supernowych wzbogaciły wybrane chmury gazowe, które następnie dały początek "ciężkim gwiazdom".
Uformowane we wczesnym Wszechświecie gwiazdy, szczególnie bogate w pierwiastki takie jak złoto, platynę i uran, nadal pozostają zagadką. Zwykle pierwiastki ciężkie pojawiają się w jądrach gwiazd młodszych generacji. Na zewnętrznych obszarach dysku Drogi Mlecznej 1-2% ciał niebieskich posiada niespotykanie wysoką zawartość tych pierwiastków w porównaniu z ilością żelaza, tlenu i węgla.
"To bardzo stare gwiazdy, liczące sobie średnio około 13,2 miliardów lat, czyli mniej więcej tyle samo co sam Wszechświat" - mówi Terese Hansen z University of Copenhagen. Ponadto, ich masa równa się 0,8 masy Słońca. Mimo swoich niewielkich rozmiarów żyją długo, u schyłku życia przekształcając się w czerwone olbrzymy, a z czasem w białe karły.
Zdjęcie pochodzi z Bardzo Dużego Teleskopu (ang. Very Large Telescope - VLT) i przedstawia halo starych gwiazd otaczające galaktykę Sombrero. Uchwycone gwiazdy prawdopodobnie są ubogie w metale ciężkie, takie jak złoto, platyna i uran. Obecność zaskakująco ciężkich gwiazd w halo Drogi Mlecznej można tłumaczyć zastrzykiem metali ciężkich wyzwolonych podczas eksplozji supernowych.
Koledzy po fachu Pani Hansen niejednokrotnie przyglądali się podobnym gwiazdom wykorzystując do tego teleskopy Europejskiego Obserwatorium Południowego (European Southern Observatory - ESO) w Chile. Przez kolejne cztery lata obserwowali 17 innych gwiazd na północnym niebie przy pomocy teleskopu Nordic Optical Telescope na wyspie La Palma. Zauważono, że trzy nich poruszają się po regularnych orbitach i wchodzą w skład układów podwójnych.
Jedna z teorii dotyczących wzbogaconych gwiazd w układach podwójnych zrodziła się w wyniku obserwacji wybuchu jednego z takich systemów, kiedy to jedna z gwiazd wchłonęła warstwy pierwiastków ciężkich drugiej. Jednakże w przykładach przebadanych przez astronomów, obie gwiazdy są nadal obecne, zatem wzbogacenie w pierwiastki nastąpiło w wyniku innych procesów.
W układzie podwójnym badanym przez naukowców nie ma dowodów na to, aby wcześniej nastąpił w pobliżu wybuch supernowej. W skład układu podwójnego wchodzą prawdopodobnie gwiazdy ciągu głównego o wadze około 0,6 masy Słońca. Sugeruje to, że wzbogacenie w pierwiastki ciężkie musiało nastąpić przed uformowaniem się gwiazd, podczas ich formowania się z nasyconej metalami ciężkimi chmury gazu.
Badanie potwierdza również kolejną hipotezę, która zakłada że masy wystrzelone podczas wybuchu pobliskich supernowych wzbogaciły wybrane chmury gazowe, które następnie dały początek "ciężkim gwiazdom".
Źródło: Astronomy Now
Fotografia: ESO/P. Barthel
Tłumaczenie: Aleksandra Domke - aleksandra_domke@hotmail.com
Fotografia: ESO/P. Barthel
Tłumaczenie: Aleksandra Domke - aleksandra_domke@hotmail.com
Komentarze użytkowników
( DODAJ SWÓJ )
Nikt jeszcze nie napisał komentarza do tego materiału.Napisz komentarz
Odpowiedz na pytanie zadane w sondzie.
Zjawiska oraz wydarzenia w nadchodzącym miesiącu.
Zagłosuj lub zgłoś swoją stronę.
Ostatnio pisaliście:
Twoje Imię
17.05.2022, 05:47