GJ 504b - najlżejsza planeta odkryta metodą obrazowania
14 Wrz 2013r. w
Astronomia napisał/a
Jowita Siedlecka
Nowy świat, nazwany GJ 504b, jest planetą o najmniejszej masie jaką kiedykolwiek odkryto, używając techniki bezpośredniego obrazowania.
Wykorzystując dane obserwacyjne z zakresu podczerwieni z Teleskopu Subaru na Hawajach, międzynarodowy zespół astronomów odkrył gigantyczną planetę krążącą wokół jasnej gwiazdy GJ 504. Egzoplaneta ma masę kilka razy większą od Jowisza i podobny rozmiar. Nowy świat, nazwany GJ 504b, jest planetą o najmniejszej masie jaką kiedykolwiek odkryto, używając techniki bezpośredniego obrazowania. Obiekt ten krąży również wokół gwiazdy podobnej do Słońca.
Jarząca się purpurowo, nowoodkryta egzoplaneta GJ 504b ma masę 4 razy większą niż Jowisz, co czyni ją planetą o najmniejszej masie jaką kiedykolwiek wykryto metodą bezpośredniego obrazowania wokół gwiazdy takiej jak Słońce.
Gdyby podróż do tej planety była możliwa, zobaczylibyśmy świat wciąż żarzący się ciepłem pozostałym po procesie jej formowania - w kolorze ciemno-różowego kwiatu wiśni. Kamera obrazująca w podczerwieni wskazuje, że kolor planety jest bardziej niebieski niż innych planet, co według astronomów może wskazywać na mniejszą ilość chmur w jej atmosferze.
GJ 504b okrąża swoją gwiazdę w odległości 9 razy większej niż Jowisz orbituje Słońce co stanowi wyzwanie dla teorii o formowaniu się planet.
Według najbardziej akceptowanej wersji, zwanej modelem przyrostu jądra, planety takie jak Jowisz mają swój początek w gazowych odłamkach, które okrążają młodą gwiazdę. Jądro powstające w kolizji asteroid i komet tworzy zalążek planety i gdy uzyska wystarczającą masę, jego siła grawitacji przyciąga gwałtownie gas z dysku i tak formuje się planeta.
Ten model dotyczy planet aż do orbity Neptuna, który znajduje się w odległości około 30 razy większej niż odległość Ziemi od Słońca (30 AU), natomiast jest problematyczny dla światów znajdujących się dalej od swojej gwiazdy. GJ 504b leży w odległości 43,5 AU od swojej macierzystej gwiazdy.
Gdy już przetworzy się rozproszone światło gwiazdy obrazy ukazują orbitującą planetę - GJ 504b. Mozaika jest połączeniem ekspozycji uzyskanych w zakresie 1,6 (obszary w kolorze pomarańczowym) i 1,2 (kolor niebieski) mikrona.
Naukowcy uważają, że wyjaśnienie powstania tego typu planet jest trudne. To odkrycie wskazuje, że astronomowie będą musieli rozważyć kilka alternatywnych teorii formowania się planet.
Odkrycia dokonano w ramach programu Strategic Exploration of Exoplanets and Disks with Subaru (SEEDS), projektu, który za pomocą Teleskopu Subaru w Mauna Kea na Hawajach ma na celu obserwacje planet pozasłonecznych i dysków protoplanetarnych wokół kilkuset pobliskich gwiazd. Pięcioletni projekt rozpoczął się w 2009 roku. Prowadzi go Motohide Tamura z Narodowego Obserwatorium Astronomicznego Japonii (NAOJ).
Metoda bezpośredniego obrazowania jest najważniejszą techniką stosowaną do obserwowania planet wokół innych gwiazd.
Mapa ukazująca gwiazdę piątej wielkości, GJ 504, znaną również jako 59 Virginis.
Obrazowanie dostarcza informacji o jasności, temperaturze, atmosferze i orbicie planety, ale ponieważ są one tak niewyraźne i tak blisko macierzystej gwiazdy, że jest to jakby próbowanie zrobienia zdjęcia świetlikowi w blasku reflektora.
Projekt SEEDS obrazuje w bliskiej podczerwieni za pomocą nowatorskiego systemu optycznego, który kompensuje zniekształcenia powodowane przez ziemską atmosferę oraz dwóch urządzeń: urządzenia o wysokim kontraście, kamery na podczerwień i spektrografu. Kombinacja tych urządzeń pozwala zespołowi przesunąć granicę bezpośredniej detekcji w kierunku słabszych planet.
Badacze ustalili, że GJ 504b jest cztery razy masywniejszy od Jowisza i ma efektywną temperaturę około 237
oC. Nowoodkryty obiekt orbituje gwiazdę typu widmowego G0, która jest nieznacznie gorętsza niż Słońce i obserwowalna gołym okiem w konstelacji Panny. Gwiazda GJ 504 znajduje się w odległości 57 lat świetlnych i ma 160 milionów lat, co ustalono metodami, które łączą wiek z kolorem gwiazdy i jej okresem obrotu.
Układy planetarne wokół młodych gwiazd są atrakcyjnym celem bezpośredniego obrazowania egzoplanet, ponieważ ich planety nie istnieją wystarczająco długo by stracić większość ciepła pochodzącego z procesu ich formowania się, co uwydatnia ich podczerwoną jasność.
Twoje Imię
26.01.2021, 20:17