Oceny wizualne blasku gwiazd
5 Maj 2005r. w
Fotometria Gwiazd napisał/a
Marcin Szulc
Miarą widomego blasku ciał niebieskich jest oświetlenie dawane przez ich światło dochodzące do obserwatora. Zanim nauczono się mierzyć to oświetlenie, wielkości gwiazdowe oceniano subiektywnie z wrażenia światła odczuwalnego przez oko. Na takim wrażeniu subiektywnym oparte były oceny blasku 1022 gwiazd, podane w katalogu Ptolemeusza, umieszczonym w Almageście i na takich ocenach oparte były wszystkie wielkości gwiazdowe podawane przez astronomów aż do połowy XIX wieku.
Miarą widomego blasku ciał niebieskich jest oświetlenie dawane przez ich światło dochodzące do obserwatora. Zanim nauczono się mierzyć to oświetlenie, wielkości gwiazdowe oceniano subiektywnie z wrażenia światła odczuwalnego przez oko. Na takim wrażeniu subiektywnym oparte były oceny blasku 1022 gwiazd, podane w katalogu Ptolemeusza, umieszczonym w Almageście i na takich ocenach oparte były wszystkie wielkości gwiazdowe podawane przez astronomów aż do połowy XIX wieku.
Ptolemeusz w swym katalogu podawał wielkości gwiazdowe z dokładnością do 1m dodając dla niektórych gwiazd do liczby oznaczającej wielkość wyrazów "mniej" lub "więcej", co dawało dla tych gwiazd dokładność (1/3)m. Ten sposób oznaczania wielkości gwiazdowych utrzymał się przez następne wieki aż do pierwszej połowy XIX wieku.
Zasadę oznaczania blasku gwiazd wielkościami astronom angielski Flamsteed przeniósł na gwiazdy widoczne przez lunetę, podając dla wielu gwiazd w swym katalogu wielkość 7m. Inni astronomowie oznaczali słabsze gwiazdy kolejno większymi liczbami 8m, 9m itd.
W. Herschel zwrócił uwagę na to, że oko może oceniać dość dokładnie małe różnice w blasku gwiazd. Metoda ta została następnie udoskonalona przez Argelandera i znalazła zastosowanie do ocen blasku tzw. gwiazd zmiennych.
W wyniku prac W. Herschela, jego syna J. Herschela i F. W. Argelandera wzrosła dokładność w ocenach blasku gwiazd. Od XIX wieku w katalogach zawierających położenia gwiazd ich blask zaczęto podawać z dokładnością do 0m,1. W szczególności uczynił to Argelander w katalogu BD i wielkości zawarte w tym katalogu przez długi czas służyły powszechnie jako parametr oznaczający blask gwiazd.
Oceny blasku dokonywane przez obserwatorów położeń gwiazd były oparte na skali pamięciowej i choć obserwatorowie podawali wielkości gwiazdowe z dokładnością do 0m,1, jednak systematyczne błędy zależne od subiektywnego charakteru ocen bywały dość duże, przekraczające niekiedy dla gwiazd słabych 1m. Dokładne wielkości gwiazdowe zaczęto dopiero poznawać, gdy opracowane zostały metody pomiarów fotometrycznych.
Referencje:
Eugeniusz Rybka: "Astronomia Ogólna" wyd. VI
Odpowiedz na pytanie zadane w sondzie.
Zjawiska oraz wydarzenia w nadchodzącym miesiącu.
Twoje Imię
7.07.2022, 11:52