''Spadające gwiazdy''
6 Sie 2005r. w Początki Obserwacji napisał/a Katarzyna Oleśko | Piotr KociaZjawisko to jest łatwe do zaobserwowania nawet w każdą pogodną noc. Nazywane jest ono spadaniem meteorów.
Zjawisko to jest łatwe do zaobserwowania nawet w każdą pogodną noc. Nazywane jest ono spadaniem meteorów.
Znane było ono już w starożytności. Pierwsze wzmianki możemy odnaleźć w Iliadzie lub Biblii jako biblijny grad, który był przedstawiony w Księdze Ofiarowania. Panowało przekonanie do końca XVIII wieku, że zjawisko to jest wyłącznie atmosferyczne i dzieje się na niewielkich wysokościach. Jednak choć zgoła to zjawisko atmosferyczne tylko, że wywołane przez spadające bryłki materiału, które wraz z przechodzeniem przez aniosferę pozostawiają świetlisty ślad. Dopiero na końcu wieku XVIII, poprzez badania przeprowadzone w różnych dwóch punktach, polegających na zmierzeniu wysokości zabłyśnięcia i gaśnięcia meteoru, stwierdzono, że owo zjawisko zachodzi na bardzo dużych wysokościach. Z tych badań wynikło, że wysokości są rzędu 100 km a prędkości są większe niż znane dotychczas na Ziemi. Również zaobserwowano następującą rzecz, że przelatujący meteor pozostawia świetlisty ślad, który jest znaczny nawet do kilku sekund (meteory jasne maja ślad widoczny nawet przez kilka minut). Obserwacje ich doprowadziły do stwierdzenia, że niektóre meteory na końcu swojej drogi wybuchają a także towarzyszy im w czasie przelotu zjawisko akustyczne podobne do grzmotów.
Obserwacje tego zjawiska, w najprostszej formie polegają na zauważeniu początku i końca drogi meteoru, a także na zapisie położenia na mapie, czasu trwania i momentu rozpoczęcia, oraz jasności. Mogą być wykonywane one gołym okiem lub za pomocą najprostszego sprzętu obserwacyjnego. Aby statystyki były dokładne, obserwatorzy powinni być rozmieszczeni na dużym obszarze. Obecnie zjawisko to jest fotografowane w celu wyznaczenia początku i końca zjawiska oraz jego prędkości dzięki specjalnym zasłoną zakładanym na obiektyw.
Podczas jednej nocy obserwator może dostrzec kilkanaście meteorów na godzinę, wtedy gdy będą spełnione odpowiednie warunki a także gdy pogoda będzie dobra i noc bezksiężycowa. Z zachodzących w tedy pomiarów można wywnioskować, że zaczynają one świecić na wysokości od 130 do 100 km na Ziemią i gasną na wysokości od 70 do 90 km . Również ciekawym faktem w czasie obserwacji jest to, że do północy dostrzegalnych meteorów jest mniej, natomiast po północy można zauważyć, że występowanie tego zjawiska jest bardziej wzmożone. Wtedy dostrzegamy do kilku razy więcej meteorów niż po zachodzie Słońca. Związane jest to z ustawieniem Ziemi w stosunku do Słońca. W czasie zachodu Słońce znajduje się pod linią horyzontu, natomiast w czasie wschodu Słońce osiąga największą wysokość nad horyzontem. Dzieje się tak dlatego, że po zmroku meteory są widoczne tylko te, które są przyciągane przez Ziemie, a nad ranem również te które lecą w kierunku Ziemi.
Kiedy meteoroid dociera do atmosfery ziemskiej, ulega zderzeniu z powietrzem, przez co jego powierzchnia poddaje się rozgrzaniu. W czasie zderzenia temperatura wynosi ok. 3000 C, wtedy powierzchnia meteoru ulega topnieniu i dochodzi do wrzenia jego natomiast atomy ulegają wyrywaniu i rozproszeniu. Dzięki czemu atomy powietrza otrzymują energie kinetyczną, która ulega zmianie w energie cieplną również i w energię jonizacyjną. Wtedy dochodzi do świecenia się meteoru, lecz nie powierzchni jego, tylko cząstek powietrza. Meteor w czasie zderzenia się z Ziemią, poddaje się wielkiemu ciśnieniu uderzeniowemu przez które rozpada się już na wysokości ok. 80 km nad Ziemią. Występują również meteory tak jasne które w atmosferze ulegają detonacji, rozbłyskom i różnym występowaniem kolorów zjawiska. Wtedy nawet okolica staje się bardzo jasna i występuje cień przy różnych przedmiotach. Takie meteory nazywane są bolidami. Lecz tylko niewielka grupa meteorów spada na Ziemię, muszą być one wystarczająco duże, aby nie uległy spaleniu w atmosferze ziemskiej. Wtedy takie meteory nazywane są meteorytami.
Najaktywniejsze roje meteorów na niebie północnym:
Znane było ono już w starożytności. Pierwsze wzmianki możemy odnaleźć w Iliadzie lub Biblii jako biblijny grad, który był przedstawiony w Księdze Ofiarowania. Panowało przekonanie do końca XVIII wieku, że zjawisko to jest wyłącznie atmosferyczne i dzieje się na niewielkich wysokościach. Jednak choć zgoła to zjawisko atmosferyczne tylko, że wywołane przez spadające bryłki materiału, które wraz z przechodzeniem przez aniosferę pozostawiają świetlisty ślad. Dopiero na końcu wieku XVIII, poprzez badania przeprowadzone w różnych dwóch punktach, polegających na zmierzeniu wysokości zabłyśnięcia i gaśnięcia meteoru, stwierdzono, że owo zjawisko zachodzi na bardzo dużych wysokościach. Z tych badań wynikło, że wysokości są rzędu 100 km a prędkości są większe niż znane dotychczas na Ziemi. Również zaobserwowano następującą rzecz, że przelatujący meteor pozostawia świetlisty ślad, który jest znaczny nawet do kilku sekund (meteory jasne maja ślad widoczny nawet przez kilka minut). Obserwacje ich doprowadziły do stwierdzenia, że niektóre meteory na końcu swojej drogi wybuchają a także towarzyszy im w czasie przelotu zjawisko akustyczne podobne do grzmotów.
Obserwacje tego zjawiska, w najprostszej formie polegają na zauważeniu początku i końca drogi meteoru, a także na zapisie położenia na mapie, czasu trwania i momentu rozpoczęcia, oraz jasności. Mogą być wykonywane one gołym okiem lub za pomocą najprostszego sprzętu obserwacyjnego. Aby statystyki były dokładne, obserwatorzy powinni być rozmieszczeni na dużym obszarze. Obecnie zjawisko to jest fotografowane w celu wyznaczenia początku i końca zjawiska oraz jego prędkości dzięki specjalnym zasłoną zakładanym na obiektyw.
Podczas jednej nocy obserwator może dostrzec kilkanaście meteorów na godzinę, wtedy gdy będą spełnione odpowiednie warunki a także gdy pogoda będzie dobra i noc bezksiężycowa. Z zachodzących w tedy pomiarów można wywnioskować, że zaczynają one świecić na wysokości od 130 do 100 km na Ziemią i gasną na wysokości od 70 do 90 km . Również ciekawym faktem w czasie obserwacji jest to, że do północy dostrzegalnych meteorów jest mniej, natomiast po północy można zauważyć, że występowanie tego zjawiska jest bardziej wzmożone. Wtedy dostrzegamy do kilku razy więcej meteorów niż po zachodzie Słońca. Związane jest to z ustawieniem Ziemi w stosunku do Słońca. W czasie zachodu Słońce znajduje się pod linią horyzontu, natomiast w czasie wschodu Słońce osiąga największą wysokość nad horyzontem. Dzieje się tak dlatego, że po zmroku meteory są widoczne tylko te, które są przyciągane przez Ziemie, a nad ranem również te które lecą w kierunku Ziemi.
Kiedy meteoroid dociera do atmosfery ziemskiej, ulega zderzeniu z powietrzem, przez co jego powierzchnia poddaje się rozgrzaniu. W czasie zderzenia temperatura wynosi ok. 3000 C, wtedy powierzchnia meteoru ulega topnieniu i dochodzi do wrzenia jego natomiast atomy ulegają wyrywaniu i rozproszeniu. Dzięki czemu atomy powietrza otrzymują energie kinetyczną, która ulega zmianie w energie cieplną również i w energię jonizacyjną. Wtedy dochodzi do świecenia się meteoru, lecz nie powierzchni jego, tylko cząstek powietrza. Meteor w czasie zderzenia się z Ziemią, poddaje się wielkiemu ciśnieniu uderzeniowemu przez które rozpada się już na wysokości ok. 80 km nad Ziemią. Występują również meteory tak jasne które w atmosferze ulegają detonacji, rozbłyskom i różnym występowaniem kolorów zjawiska. Wtedy nawet okolica staje się bardzo jasna i występuje cień przy różnych przedmiotach. Takie meteory nazywane są bolidami. Lecz tylko niewielka grupa meteorów spada na Ziemię, muszą być one wystarczająco duże, aby nie uległy spaleniu w atmosferze ziemskiej. Wtedy takie meteory nazywane są meteorytami.
Najaktywniejsze roje meteorów na niebie północnym:
| Nazwa roju | Okres aktywności | Data maksimum | Liczba meteorów na godzinę | Prędkość (km/s) | Kometa macierzysta |
| Kwadratydy | 1.01- 5.01 | 03 01 | 120 | 40 | Kozik-Pelter |
| Wirginidy | 25.01 - 15.04 | 23 03 | 5 | Dunlop | |
| Lirydy | 16.04 - 25.04 | 22 04 | 15 | 90 | Thatcher |
| η-Akwarydy | 19.04 - 28.05 | 06 05 | 60 | 65 | Halley |
| Sagittaridy | 15.04 - 15.07 | 20 05 | 5 | ||
| Boodyty czerwcowe | 26.06 - 2.07 | 27 06 | Ilość zmienna | Pons-Winneck | |
| α-Cygnidy | 30.06 - 31.07 | 17 07 | 3 | ||
| α-Kaprikornidy | 3.07 - 15.08 | 30 07 | 4 | 23 | |
| δ-Akwarydy | 15.07 - 25.08 | 09 08 | 4 | 42 | |
| Persenidy | 17.07 - 24.08 | 12 08 | 100 | 60 | Swift-Tuttle |
| κ-Cygnidy | 3.08 - 25.08 | 17 08 | 3 | 26 | |
| ι-Akwarydy | 11.08. - 31.08 | 20 08 | 3 | 31 | |
| α-Aurigidy | 24.08 - 5.09 | 01 09 | 10 | Kiess | |
| δ-Aurigidy | 5.09 - 10.10 | 09 09 | 6 | 42 | |
| Drakonidy | 6.10 - 10.10 | 08 10 | Ilość zmienna | Giacobibi-Zinner | |
| Orionidy | 2.10 - 7.11 | 21 10 | 20 | 66 | Halley |
| Taurydy | 1.10 - 25.11 | 12 11 | 5 | 29 | Encke |
| Leonidy | 14.11 - 21.11 | 17 11 | >100 | 71 | Tempel-Tuttle |
| Geminidy | 7.12 - 17.12 | 14 12 | 120 | 35 | |
| Ursynidy | 7.12 - 26.12 | 22 12 | 10 | 34 | Tuttle |
Komentarze użytkowników
( DODAJ SWÓJ )
karl
25.11.2010, 15:57
w ostania pogodna noc widziałe ładne długo ponad sekundowe (1s) spalnaia meterytów i naprwde piekny widok. Jeden przelecjał od konca pekaza do ryb w poziomie.
Anita
20.08.2011, 02:12
19.08.2011 gdzieś po 20 widzialam chyba persenide ... leciala w dol nie za szybko nie za wolno ze srednia predkoscia , pierw byla to mala kreska odznaczająca się na przepięknym piątkowym niebie. Przerazilam sie trochę bo pierwszy raz w życiu widziałam coś takiego. Po jakichs 4 minutach mała kreska zamieniła się w czerwono pomaranczowy płomień ... ktos moze mi to wyjasnic ?
Czy to mogła byc własnie ta perserida ?
Napisz komentarz
Twoje Imię
18.08.2022, 09:04
Odpowiedz na pytanie zadane w sondzie.
Zjawiska oraz wydarzenia w nadchodzącym miesiącu.
Zagłosuj lub zgłoś swoją stronę.
Ostatnio pisaliście:
zośka
13.11.2010, 12:42