Najdokładniejszy pomiar odległości do LMC
Wielki Obłok Magellana jest najlepiej poznanym obiektem południowego nieba. Aż trudno uwierzyć, że dopiero trzy lata temu astronomowie określili odległość do tej galaktyki z dokładnością na poziomie 2%.

Widok Drogi Mlecznej po kolizji z Andromedą
Astronomowie z NASA ogłosili, że są w stanie z dużą dokładnością przewidzieć, jak kosmiczna kolizja Drogi Mlecznej z Andromedą może wpłynąć nie tylko na samą Galaktykę, ale i na nasz Układ Słoneczny.

       W pierwszej fazie można użyć zwykłego odbiornika UKF-FM dostrojonego do wolnej częstotliwości w paśmie UKF lub na jego skraju (dla odbiorników wyposażonych w zachodni zakres UKF może to być częstotliwość ok. 110 MHz). Dobrze nadają się także odbiorniki obejmujące pasmo lotnicze AM 118 - 136 MHz. Odbiornik taki można też przestroić na inny zakres częstotliwości lub wyposażyć w odpowiedni konwerter. Jednym z pasm częstotliwości zarezerwowanych do badań radioastronomicznych jest pasmo 406 - 410 MHz. Amatorskie obserwacje są także przeprowadzane w zakresach 23 cm (pasmo amatorskie), 1420 MHz i 1720 MHz. W miarę potrzeby odbiornik może być wyposażony w dodatkowy przedwzmacniacz, fabryczny lub własnej konstrukcji. Przedwzmacniacz taki powinien zawierać niskoszumne tranzystory polowe (np. typy stosowane w głowicach wejściowych odbiorników telewizyjnych) lub tranzystory z arsenku galu. W amatorskich urządzeniach lepszej klasy liczba szumowa powinna leżeć w zakresie od 1,3 dB do 2 dB. Do wyjścia głośnikowego odbiornika można dołączyć (mili-) woltomierz, przyrząd samopiszący lub oscyloskop. Przed przystąpieniem do serii obserwacji należy dokonać przynajmniej orientacyjnego pomiaru poziomu szumów własnych odbiornika po przyłączeniu na jego zaciski wejściowe opornika o wartości 50 W. Prowadzone były także obserwacje amatorskie zaćmień Słońca z wykorzystaniem krótkofalowego odbiornika SSB wyposażonego w konwerter na pasmo 2 m lub 70 cm i detektor amplitudy szumów z układem całkującym podłączony do wyjścia głośnikowego. W odbiornikach własnej konstrukcji można użyć torów pośredniej częstotliwości pochodzących z odbiorników telewizyjnych lub szerokopasmowych odbiorników FM. Konstrukcja pozostałych członów: wzmacniaczy w.cz., mieszaczy i oscylatorów może być dowolna, dlatego też zrezygnowano tu z przytaczania dokładnych rozwiązań. Wystarczającą szerokością pasma przenoszenia odbiorników amatorskich jest 200 - 300 kHz. Współczynnik wzmocnienia odbiornika powinien wynosić ok. 90 - 100 dB. Dla uniknięcia zakłóceń słabych sygnałów kosmicznych przez znacznie silniejsze sygnały pochodzenia ziemskiego należy zwrócić szczególną uwagę na ekranowanie systemu odbiorczego i stosować koncentryczne kable antenowe. Eliminacja zakłóceń pochodzenia ziemskiego może wymagać także doboru odpowiedniego kąta podniesienia (elewacji) anteny i zastosowania anten o wąskiej charakterystyce promieniowania.

       Jako detektora i układu całkującego można użyć w najprostszym przypadku jednopołówkowego detektora diodowego obciążonego układem RC o dużej stałej czasu. Stała czasu może być także przełączana, np. w zakresie od 1 - 10 sekund. Możliwe jest zastosowanie bardziej rozbudowanych układów całujących z wykorzystaniem wzmacniaczy operacyjnych. W zależności od czułości systemu rejestrującego na wyjściu układu całkującego należy dołączyć wzmacniacz prądu stałego o odpowiednio dobranym wzmocnieniu. Najprostszym rozwiązaniem jest użycie tu wzmacniacza operacyjnego. Dobrym rozwiązaniem detektora kwadratowego jest układ przedstawiony na rysunku pierwszym. W układzie tym wykorzystano łatwo dostępny obwód scalony S042. Dzięki doprowadzeniu sygnału wejściowego do obu wejść mieszacza iloczynowego uzyskano tu kwadratową charakterystykę detekcji.

       Znajdujący się w układzie potencjometr służy do ustawienia symetrii. Sygnał wyjściowy detektora może być oczywiście doprowadzony do wejścia wzmacniacza symetrycznego. Duża czułość układu pozwala na pomiar napięć ok. uV, dzięki czemu może on być też użyty w mili- i mikrowoltomierzach w.cz. Dla napięć powyżej 0,25 V charakterystyka traci charakter kwadratowy w wyniku przesterowania obwodu scalonego. W układzie tym można także użyć innego rozpowszechnionego mieszacza scalonego, MC1496 lub NE602.


       Na rysunku drugim przedstawiono przykładowe rozwiązanie przełącznika wejściowego i sposób jego wbudowania do głowicy w.cz. Przełącznik i opornik odniesienia powinny być zamontowane w pobliżu anteny, jednak w początkowych fazach eksperymentów i udoskonalania sprzętu korzystne jest zapewnienie łatwego dostępu do jego wszystkich członów.


       W układzie przełącznika wyjściowego zastosowany jest wzmacniacz operacyjny o wzmocnieniu wynoszącym +/- 1 i przełączanym za pomocą tranzystora polowego (rysunek 3).



Referencje:
Krzysztof Dąbrowski: "Nie tylko fonia i CW - Poradnik dla krótkofalowców" - OE1KDA

Komentarze użytkowników

Napisz komentarz

Odpowiedz na pytanie zadane w sondzie.

Za co lubicie AVN? Wiadomości
Artykuły popularnonaukowe
TZMA
Grafikę serwisu
Pokazy nieba

Ostatnio pisaliście: