Asteroida, która położyła kres istnieniu dinozaurów
7 Wrz 2007r. w
Planetoidy/Asteroidy napisał/a
Źródło asteroidy, która uderzyła w Ziemię na przełomie Kredy i Trzeciorzędu, zostało zidentyfikowane. Naukowcy wierzą, ze odkryli macierzysty obiekt, z którego pochodziła asteroida, która 65 milionów lat temu zmiotła dinozaury z powierzchni Ziemi.
Źródło asteroidy, która uderzyła w Ziemię na przełomie Kredy i Trzeciorzędu, zostało zidentyfikowane. Naukowcy wierzą, ze odkryli macierzysty obiekt, z którego pochodziła asteroida, która 65 milionów lat temu zmiotła dinozaury z powierzchni Ziemi.
Dzieje asteroidy, która, jak się sądzi, przyczyniła się do zagłady dinozaurów i innych form życia 65 milionów lat temu, zostały wyśledzone do momentu oderwania się jej od głównego pasa planetoid.
Połączony zespół amerykańsko-czeski z Southwest Research Institute (SwRI) oraz Uniwersytetu Karola w Pradze zasugerował, że obiekt macierzysty asteroidy (298) Baptistina pękł po zderzeniu z inną dużą asteroidą, tworząc wiele dużych odłamków, które później mogły stworzyć krater Chicxulub na Półwyspie Jukatan, jak również krater Tycho odkryty na Księżycu.
Zespół badaczy, w którego skład wchodzili Dr. William Bottke (SwRI), Dr. David Vokrouhlicky (Uniwersytet Karola, Praga) oraz Dr. David Nesvorny (SwRI), połączył obserwacje z kilku różnych symulacji numerycznych, aby zbadać rozpad Babtistiny oraz jego następstwa. Szczególną uwagę poświęcili badaniu wpływu, jaki fragmenty Baptistiny wywarły na Ziemię i Księżyc.
Mający około 170 kilometrów średnicy i posiadający charakterystykę podobną do węglowych chondrytów, obiekt macierzysty Baptistina znajdował się w najbardziej wewnętrznym obszarze pasa asteroidów, kiedy zderzył się z inną asteroidą o średnicy szacowanej na 60 kilometrów. To katastrofalne uderzenie dało początek temu, co dziś jest znane pod nazwą rodziny asteroidów Baptistina, skupisku fragmentów asteroidy o podobnych orbitach. Według modeli stworzonych przez zespół naukowców, rodzina ta pierwotnie zawierała około 300 obiektów większych niż 10 kilometrów i 140 000 obiektów większych niż 1 kilometr.
Orbity nowopowstałych obiektów zaczęły się stopniowo zmieniać z powodu sił termicznych powstających przy pochłanianiu energii słonecznej i jej wypromieniowywaniu w postaci ciepła. Jak twierdzi dr Bottke, „Poprzez staranne modelowanie tych efektów oraz odległości przebytych przez fragmenty różnych rozmiarów z miejsca pierwszej kolizji, określiliśmy, że rozpad Baptistiny miał miejsce 160 milionów lat temu, w przybliżeniu do 20 milionów lat.
Stopniowe rozprzestrzenianie się rodziny spowodowało, że niektóre fragmenty zdryfowały w kierunku pobliskiej „autostrady dynamicznej” gdzie mogły oddalić się od głównego pasa planetoid i zostać przeniesione na orbity kolidujące z Ziemską. Obliczenia zespołu sugerują, że około 20 procent przetrwałych kilkukilometrowych fragmentów z rodziny Baptistina zostało w ten sposób straconych. Około 2 procent tych obiektów miało uderzyć w Ziemię, co stanowiło znaczny wzrost liczby dużych asteroidów trafiających w naszą planetę.
Poparcie dla tych wniosków stanowi historia zderzeń Ziemi i Księżyca, która pokazuje ślady dwukrotnego wzrostu w tempie formacji dużych kraterów w ciągu ostatnich 100 do 150 milionów lat. Jak opisuje Nesvorny, ,,Rozpad Baptistiny spowodował długotrwały przypływ w strumieniu uderzeniowym, który osiągnął swój szczyt około 100 milionów lat temu. To doskonale zgadza się z tym, co jest znane jako zapis zderzeń."
Bottke dodaje, “Obecnie znajdujemy się w ogonie tego strumienia. Nasze symulacje sugerują, że około 20 procent dzisiejszej populacji asteroid w pobliżu Ziemi może wywodzić się z rodziny Baptistina.”
Zespół badał pochodzenie krateru Chicxulub o 180 kilometrowej średnicy, który jest silnie kojarzony z wymarciem dinozaurów 65 milionów lat temu. Badania próbek osadów i meteorytów z tego okresu wskazują, że meteoryt, który stworzył krater Chicxulub miał skład węglowego chondrytu, tak jak dobrze znany meteoryt Murchison. Ten skład wystarcza, aby wykluczyć wiele potencjalnych meteorytów, ale nie te z rodziny Baptistina. Używając tych informacji w swoich symulacjach, zespół uzyskał 90 procentowe prawdopodobieństwo, że obiekt, który stworzył krater Chicxulub pochodził z rodziny Baptistina.
Symulacje pokazały również, że istnieje 70 procentowe prawdopodobieństwo, że 85 kilometrowy księżycowy krater Tycho, uformowany 108 milionów lat temu, również został stworzony przez duży fragment pochodzący z Baptistiny. Tycho wyróżnia się swoimi dużymi rozmiarami, młodym wiekiem i wyraźnie widocznymi promieniami rozciągającymi się na przestrzeni 1 500 kilometrów na powierzchni Księżyca. „Prawdopodobieństwo jest mniejsze niż w przypadku krateru Chicxulub, ponieważ nic jeszcze nie wiemy o naturze obiektu, który stworzył Tycho”, mówi Vokrouhlicky.
Badanie to pokazuje, jak kolizyjna i dynamiczna ewolucja głównego pasa planetoid może mieć poważne znaczenie dla zrozumienia geologicznej i biologicznej historii Ziemi.
Jak mówi Bottke, „Jest prawdopodobne, że więcej takich rozpadów w pasie planetoid jest w jakiś sposób powiązanych z wydarzeniami na Ziemi, Księżycu i innych planetach. Polowanie trwa!”
Artykuł „Rozpad asteroidy 160 milionów lat temu jako prawdopodobne źródło meteorytu, który uderzył w Ziemię na przełomie Kredy i Trzeciorzędu”, został opublikowany w wydaniu Nature z 6 września.
Źródło: astronomy.com
Fotografia: astronomy.com
Tłumaczenie: Paulina Pajer
Kamila Dur.
11.09.2008, 14:25