Istota gwiazd
6 Kwi 2005r. w
Budowa Gwiazd napisał/a
Marcin Szulc
Obserwacje fotometryczne i spektralne wskazują na to, że gwiazdy świecą samoistnie i że są ciałami niebieskimi analogicznymi do Słońca. W celu poznawania przeto istoty gwiazd możemy posługiwać się tym samym sposobem rozumowania, jaki znajdował zastosowanie w przypadku Słońca, które może być uważane za gwiazdę o przeciętnych właściwościach.
Obserwacje fotometryczne i spektralne wskazują na to, że gwiazdy świecą samoistnie i że są ciałami niebieskimi analogicznymi do Słońca. W celu poznawania przeto istoty gwiazd możemy posługiwać się tym samym sposobem rozumowania, jaki znajdował zastosowanie w przypadku Słońca, które może być uważane za gwiazdę o przeciętnych właściwościach.
Problem budowy gwiazd oraz zmiany, jakie w nich się odbywają, należą od dawna do podstawowych zagadnień astrofizycznych. Obserwacje dostarczają nam wiadomości o natężeniu promieniowania gwiazd, rozkładzie tego promieniowania w widmie, rodzaju linii absorpcyjnych i ich natężeniu, rozmiarach, masach oraz innych danych dotyczących fizycznych właściwości gwiazd. Opierając się na tych danych oraz na znanych prawach fizyki, próbujemy dać wyjaśnienie, jak zbudowane są gwiazdy w warstwach zewnętrznych i wewnętrznych, jakie są źródła ich promieniowania i jakim zmianom gwiazdy ulegają w wyniku procesów zachodzących w ich wnętrzu.
Do obserwatora na Ziemi dochodzi promieniowanie wysyłane przez zewnętrzne warstwy gwiazdowe, noszące nazwę atmosfery gwiazdy. Wraz z głębokością przezroczystość warstw gazowych w atmosferach gwiazdowych maleje, aż wreszcie na pewnej głębokości staja się one całkowicie nieprzezroczyste dla promieniowania wychodzącego z warstw głębiej położonych. Atmosfera gwiazdowa przechodzi tu stopniowo w niedostępne do bezpośrednich badań wnętrze gwiazdy.
Gwiazdy możemy uważać w całości za kule gazowe. Nazwa "kula" nie oznacza bynajmniej, że gwiazdy mają zawsze postać geometrycznych kul. Wnętrze takiej kuli ma bardzo wysoką temperaturę i dlatego mogą zachodzić w nim reakcje termojądrowe, będące źródłem promieniowania gwiazd. Od wnętrza płynie ku warstwom zewnętrznym strumień energii, będący zasadniczym motorem zjawisk fizycznych zachodzących w atmosferze gwiazdy. Dział astronomii, traktujący o budowie wnętrza gwiazdy oraz atmosfer gwiazdowych, stanowi astrofizyki teoretycznej.
Miarą energii promieniowania gwiazdy jest jej moc promieniowania, czyli światłość, którą określamy jako ilość energii wysyłanej przez całą gwiazdę w jednostce czasu (erg/s). Energię tę można bezpośrednio obliczyć z obserwacji jedynie dla Słońca. Dla innych gwiazd może ona być obliczona ze znanej ich wielkości absolutnej przez porównanie jej z wielkością gwiazd.
Gwiazdy wysyłają stale ogromne ilości energii i na skutek tego we wnętrzu gwiazdy występują zmiany. Są one jednak tak powolne, że w podstawowych rozważaniach dotyczących budowy gwiazd, a w szczególności przy ocenianiu bilansu energetycznego gwiazdy, z wystarczającą dokładnością założyć możemy, że gwiazdy znajdują się w stanie równowagi. U niektórych wszakże gwiazd, które podciągamy pod ogólną kategorię gwiazd niestacjonarnych, równowaga ta bywa naruszana.
Wyjaśnienie budowy atmosfer gwiazdach ułatwia znajomość niektórych zależności statystycznych. Jedną z nich jest wykres HertzsprungaRussela. Iną zależnością, ułatwiającą obliczanie mocy promieniowania gwiazdy, jest statystyczna zależność między masą a wielkością absolutną gwiazdy.
Referencje:
Eugeniusz Rybka: "Astronomia Ogólna" wyd. VI
Odpowiedz na pytanie zadane w sondzie.
Zjawiska oraz wydarzenia w nadchodzącym miesiącu.
Twoje Imię
7.07.2022, 11:46