Najdokładniejszy pomiar odległości do LMC
Wielki Obłok Magellana jest najlepiej poznanym obiektem południowego nieba. Aż trudno uwierzyć, że dopiero trzy lata temu astronomowie określili odległość do tej galaktyki z dokładnością na poziomie 2%.

Widok Drogi Mlecznej po kolizji z Andromedą
Astronomowie z NASA ogłosili, że są w stanie z dużą dokładnością przewidzieć, jak kosmiczna kolizja Drogi Mlecznej z Andromedą może wpłynąć nie tylko na samą Galaktykę, ale i na nasz Układ Słoneczny.

       Dolnym ograniczeniem atmosfer gwiazdowych są warstwy wystarczająco przezroczyste, aby z nich mogła wydobywać się na zewnątrz energia promienista, dająca się bezpośrednio zaobserwować. Przejście od warstw wewnętrznych, skąd zupełnie nie dociera promieniowanie od atmosfery gwiazdowej, jest oczywiście stopniowe. Dolne jej piętro stanowi fotosfera, będąca źródłem promieniowania ciągłego.

       Pierwotnie przypuszczano, że linie absorpcyjne powstają w chłodniejszej warstwie położonej nad fotosferą, w tzw. Warstwie odwracającej. Obecnie sądzimy, że zarówno widmo ciągłe, jak i linie absorpcyjne powstają w jednej i tej samej warstwie gwiazdowej. Przez atmosferę gwiazdy z dołu do góry płynie strumień energii promienistej, wskutek czego temperatura atmosfery maleje od warstw dolnych ku zewnętrznym. Maleje również gęstość materii, a więc i ciśnienie. Temperatura wraz z ciśnieniem, zgodnie ze wzorem jonizacyjnym Sahy, określa stan jonizacyjny gazów w atmosferach.

       Chociaż uważamy, że energia przenoszona jest w gwieździe głównie przez promieniowanie, to u wielu gwiazd w warstwach zewnętrznych mamy do czynienia również z prądami konwekcyjnymi. Takie konwekcyjne prądy powodują na Słońcu powstawanie granulacji. Niekiedy ruchy materii w atmosferach gwiazdowych przybierają bezładny charakter turbulentny. Należy ten ruch odróżnić od ruchu cieplnego spowodowanego temperaturą gazu. W ruchu termicznym atomy poruszają się bezładnie we wszystkich kierunkach z najrozmaitszymi prędkościami, takimi jednak, że rozkład tych prędkości zależy od temperatury. Zakładamy, że gazy stanowiące atmosferę gwiazdową mają charakter gazów doskonałych, czyli słuszne są dla nich prawa Boyle'a i Mariotte'a. Średnia prędkość cząsteczek gazu przy tych założeniach wyraża się wzorem:gdzie m jest masą cząsteczki, a k tak zwaną stałą Boltzmana. Natomiast w ruchach turbulentnych mamy do czynienia z ruchem makroskopowym dużych objętości gazu, poruszających się jako całość. Bliskie do nich są wiry, które przechodząc przez materię gazową przekazują swą energię otaczającym obszarom gazu, stopniowo zanikając. Ruchy turbulentne są tak nieregularne i tak złożone, że nie dadzą się ująć ściśle matematycznie.

       Atmosfery gwiazd składają się głównie z wodoru i helu z domieszką pierwiastków cięższych. Wodór znajduje się w stanie neutralnym, z wyjątkiem gwiazd najgorętszych, gdzie następuje jego jonizacja, sprawiająca, że atomy wodoru rozpadają się na swobodne protony i elektrony. Natomiast niektóre cięższe pierwiastki, określane ogólnie jako metale, nawet w gwiazdach o niskiej temperaturze ulegają jonizacji. W gwiazdach typu słonecznego są one głównym dostarczycielem swobodnych elektronów. W tej materii częściowo zjonizowanej tworzyć się mogą pola magnetyczne, które u gwiazd magnetycznych osiągać mogą natężenia tysięcy erstedów. Najsilniejsze pole magnetyczne wahające się nieregularnie od 12 000 do 34 000 erstedów zaobserwowano u słabej gwiazdy o jasności 9^m - HD 215441 klasy A.

       U gwiazd czerwonych o temperaturze rzędu 3000 K powstają proste związki chemiczne, rozpadające się wraz ze wzrostem temperatury na poszczególne atomy, które z kolei przy dalszym wzroście temperatury ulegają najpierw wzbudzeniu, a potem jonizacji. Sprawia to, że charakter widma gwiazdy ulega zmianom, choć nie zmienia się wcale jej skład chemiczny.

Referencje:
Eugeniusz Rybka: "Astronomia Ogólna" wyd. VI

Komentarze użytkowników

Nikt jeszcze nie napisał komentarza do tego materiału.

Napisz komentarz

Odpowiedz na pytanie zadane w sondzie.

Za co lubicie AVN? Wiadomości
Artykuły popularnonaukowe
TZMA
Grafikę serwisu
Pokazy nieba

Ostatnio pisaliście: