Najdokładniejszy pomiar odległości do LMC
Wielki Obłok Magellana jest najlepiej poznanym obiektem południowego nieba. Aż trudno uwierzyć, że dopiero trzy lata temu astronomowie określili odległość do tej galaktyki z dokładnością na poziomie 2%.

Widok Drogi Mlecznej po kolizji z Andromedą
Astronomowie z NASA ogłosili, że są w stanie z dużą dokładnością przewidzieć, jak kosmiczna kolizja Drogi Mlecznej z Andromedą może wpłynąć nie tylko na samą Galaktykę, ale i na nasz Układ Słoneczny.

       Mars - czwarta planeta od Słońca, nazwana przez starożytnych Rzymian imieniem rzymskiego boga wojny. Orbita Marsa znajduje się 1,5 jednostki astronomicznej od Słońca, czyli średnio około 228 mln km. Okres obiegu Marsa wokół naszej gwiazdy centralnej trwa 687 dni ziemskich. Średnica Marsa zarówno równikowa jak i biegunowa jest prawie dwukrotnie mniejsza od średnicy Ziemi.


       Mars już od bardzo dawna fascynował ludzi wszelkich kultur. Jest jednym z najbardziej "dynamicznych" obiektów jakie możemy obserować na naszym niebie - charakteryzuje się dużą amplitudą zmiany jasności i rozmiaru tarczy oraz szybkim ruchem pozornym na sferze niebieskiej. Widoczny jest jako rdzawo-czerwony obiekt przez co już od dawna nazywany jest "Czerwoną Planetą". Okresy najlepszej widoczności Marsa zdarzają się średnio co 2 lata, choć warunki obserwacyjne nie zawsze są takie same. Przyczyną tego jest wzajemne położenie orbity ziemskiej i orbity Marsa. Jak powszechnie wiadomo orbity planet nie są kołami lecz elipsami (o bardzo małych mimośrodach), a Słońce znajduje się w ich ogniskach - o tym mówi pierwsze prawo J. Keplera.


       W przypadku planety tak niewielkiej jak Mars odległość od Ziemi ma ogromne znaczenie. Podczas wielkich opozycji planeta zbliża się do nas na odległość okolo 55 mln km, jednak podczas tych niekorzystnych potrafi zbliżyć się do Ziemi tylko na odległość 100 mln km. Wielkie zbliżenia zdarzają się średnio co 15-16 lat. Podczas tych wyjątkowych opozycji "Czerwona Planeta" może osiągnąć jasność -2,9^m i dzięki temu udaje jej się wyprzedzić Jowisza w skali najjaśniejszych obiektów widocznych na niebie, wówczas jaśniejsze są tylko Słońce, Księżyc i Wenus.

       Średnica tarczy Marsa podczas wielkich opozycji oscyluje w granicach 24-26". Jest to wystarczająca wartość by zaobserwować szczegóły powierzchni planety. Przy użyciu amatorskich teleskopów można zauważyć czapę polarną, oraz charakterystyczne pociemnienia na tarczy planety. Większe teleskopy dają możliwość obserwowania burzy pyłowych oraz pozwalają zaobserwować ruch planety wokół własnej osi. Podczas takich opozycji nawet w lornetce Mars przedstawia się już bardziej jako mała tarczka niż punkt.


       Podczas niekorzystnych opozycji jasność planety nieznacznie wzrasta powyżej poziomu -1^m, a kątowe rozmiary tarczy osiągają nieznaczne 13". Podczas takiej opozycji Mars nie wygląda już tak atrakcyjnie. Przypomina jednolitą czerwoną tarczkę z momentami widoczną czapą polarną.

       Współczesna największa opozycja Marsa miała miejsce 27 sierpnia 2003 roku. Mars tego dnia zbliżył się do Ziemi na odległość 55 758 006 km. Ostatni raz tak blisko był... 60 tysięcy lat temu. Niestety, następna taka opozycja nastąpi dopiero w roku 2208, a jeszcze bliżej Mars znajdzie się 29 sierpnia 2287 roku.

       Aktualnie mamy rok 2009. Niestety przed nami okres niekorzystnych opozycji Marsa. Najbliższa czeka nas już tej zimy - 29 stycznia 2010 roku planeta zbliży się do Ziemi na odległość 99 mln km. To jednak nie koniec złych wieści, bowiem podczas kolejnej opozycji, która będzie miała miejsce 3 marca 2012 roku Mars zbliży się do Ziemi tylko na odległość 101 mln km. Od tego momentu będzie już tylko lepiej... oczywiście do pewnego czasu.



       Najbliższa wielka opozycja Marsa będzie miała miejsce 27 lipca 2018 roku, kolejna nastąpi dopiero we wrześniu 2035 roku.

       Szczególnie ciekawie zapowiada się opozycja Marsa w 2022 roku. Mimo, że planeta będzie wtedy dość daleko od Ziemi to dojdzie do rzadkiego ciekawego zjawiska. Mars w momencie opozycji będzie znajdował się za tarczą srebrnego globu. Zakrycie nastąpi na około 40 minut przed momentem opozycji i będzie widoczne z Polski.

       Również ciekawie zapowiada się wcześniejsza opozycja z roku 2016, kiedy to w okolicach Marsa znajdował się będzie Saturn na 3 tygodnie przed własną opozycją. Wówczas średnice tarcz obu planet przybiorą niemal jednakowe rozmiary, do tego Saturn zaprezentuje nam swoje pierścienie w pełnej okazałości.

       Jako obserwatorzy z Polski, kraju położonego w okolicach 50^o szerokości geograficznej północnej, mamy wyjątkowego pecha, że te najciekawsze opozycje Marsa widoczne są latem nisko nad horyzontem, natomiast te odległe opozycje zimą wysoko nad horyzontem. Dzieje się tak dlatego, że Ziemia jest najbliżej punktu przysłonecznego orbity Marsa właśnie późnym latem (wtedy mają miejsce największe opozycje). Mówiąc o pechu mam tutaj na myśli warunki obserwacyjne, które w okolicach linii horyzontu są najgorsze.

---

*Przy tworzeniu artykułu wykorzystano następujące oprogramowanie:
SkyMapPro 11, Starry Night Backyard.

Komentarze użytkowników

Nikt jeszcze nie napisał komentarza do tego materiału.

Napisz komentarz

Odpowiedz na pytanie zadane w sondzie.

Za co lubicie AVN? Wiadomości
Artykuły popularnonaukowe
TZMA
Grafikę serwisu
Pokazy nieba

Ostatnio pisaliście: