Charakter niestacjonarności gwiazd
1 Maj 2005r. w
Gwiazdy Zmienne i Niestacjonarne napisał/a
Marcin Szulc
Teoria budowy gwiazd odnosi się w zasadzie do tzw. gwiazd stacjonarnych, znajdujących się w równowadze, a więc nieulegających zmianom. W rzeczywistości gwiazd całkowicie niezmiennych nie ma. W każdej bowiem gwieździe odbywają się na olbrzymią skalę reakcje jądrowe, prowadzące do zmian składu chemicznego gwiazdy, z każdej gwiazdy oprócz promieniowania wypływają również strumienie cząsteczek.
Teoria budowy gwiazd odnosi się w zasadzie do tzw. gwiazd stacjonarnych, znajdujących się w równowadze, a więc nieulegających zmianom. W rzeczywistości gwiazd całkowicie niezmiennych nie ma. W każdej bowiem gwieździe odbywają się na olbrzymią skalę reakcje jądrowe, prowadzące do zmian składu chemicznego gwiazdy, z każdej gwiazdy oprócz promieniowania wypływają również strumienie cząsteczek. Wskutek tego każda gwiazda podlega zmianom typu ewolucyjnego. Zmiany te jednak są bardzo powolne i nie powodują dających się wykryć obserwacyjnie zmian w zasadniczych parametrach fizycznych gwiazd.
Istnieje jednak rozległa klasa gwiazd niestacjonarnych, w których zmiany zachodzą szybko, powodując istotne dające się zaobserwować zmiany parametrów gwiazdowych, w ciągu niewielu dni lub lat, a nawet ułamka doby, dochodzącego niekiedy do niewielu minut. Zmiany te są bardzo różnorodne. Niekiedy przebiegają one ściśle regularnie w określonych odstępach czasu, w innych przypadkach mają charakter cykliczny, to znaczy w ich przebiegu nie dostrzegamy ścisłej okresowości, lecz zjawiska powtarzają się co pewien cykl czasu, jak np. zmienność plam na Słońcu. Wreszcie są zmiany nieregularne, niedające się ująć ani w okresy, ani w cykle. Co się tyczy samego przebiegu zmian, to niektóre zjawiska mogą mieć charakter wybuchowy.
Parametrem, który najczęściej ulega zmianom, jest blask gwiazd i ten rodzaj gwiazd, u których blask ulega zmianom, nazywamy gwiazdami zmiennymi. Spośród gwiazd niestacjonarnych są jednak i takie, które bądź wcale nie zmieniają blasku, bądź zmieniają go tylko w minimalnym stopniu, natomiast zmiany występują w widmie. Będą to gwiazdy spektralnie zmienne. Zmianom fotometrycznym i spektralnym towarzyszą często zmiany parametrów pochodnych, jak temperatura i promień gwiazdy. Wszystkie te zmiany są na ogół wynikiem fluktuacji i zaburzeń występujących w atmosferze gwiazd. Dwa rodzaje gwiazd, a mianowicie gwiazdy typu Wolfa-Rayeta i gwiazdy z rozciągłymi powłokami, zalicza się do kategorii gwiazd niestacjonarnych. Należy i tu zaznaczyć, że ścisłego rozgraniczenia między gwiazdami stacjonarnymi i niestacjonarnymi poprowadzić nie można, bo w każdej prawie gwieĄdzie jakieś elementy niestacjonarności mogą występować, jak np. na Słońcu występowanie plam, pochodni i protuberancji.
Referencje:
Eugeniusz Rybka: "Astronomia Ogólna" wyd. VI
Odpowiedz na pytanie zadane w sondzie.
Zjawiska oraz wydarzenia w nadchodzącym miesiącu.
Twoje Imię
20.03.2023, 13:07